ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΟΝΙΤΣΑΣ
«ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΤΟΜΙΟΥ»
Η κωμόπολη μας βρίσκεται στην άκρη της Ηπείρου στα ελληνοαλβανικά σύνορα, απομονωμένη, αποκομμένη, από τα κέντρα και σχεδόν ξεχασμένη.
Με τον σύλλογο μας φιλοδοξούμε να δώσουμε ζωή στον τόπο μας, να τον αναβαθμίσουμε να δημιουργήσουμε πολιτιστικά γεγονότα αξιοποιώντας το ανθρώπινο δυναμικό της επαρχίας μας και της δυνατότητες που προσφέρει ο χώρος.
Για πρώτη φορά στην ιστορία της γηραιός ηπείρου και στην ιστορία της ανθρωπότητας παρουσιάζετε σήμερα μαζί με την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και της πολιτικής , και η μετατροπή της οικουμένης σε μια ενιαία πολιτισμική επικράτεια, η παγκόσμια τάση πολιτιστικής ομοιομορφίας, ο ξέφρενος ρυθμός αλλαγής προτύπων στην κοινωνία , ο αποπροσανατολισμός των ριζών κάθε πολιτισμού – του πολιτισμού μας, ο αποπροσανατολισμός της ορθόδοξης πίστης μας με κοσμοθεωρίες και φιλοσοφοθεωρίες, με απορρόφηση όλων των πολιτισμών από έναν εκξηγχρωνησμένο ‘πολιτισμό’ όπως λένε και που τον προβάλουν από σχεδόν όλα τα σύγχρονα μέσα της τεχνολογίας και επικοινωνίας.
Η γνώση του δικού μας πολιτισμού και μάλιστα για τους νέους είναι αναγκαία, εξ ίσου όμως αναγκαία είναι και η προάσπιση και σωτηρία του πολιτισμού των προγόνων μας, των ηθών και εθίμων, καθώς και την ορθόδοξη πίστη μας στην μοναδικότητά του.
Είναι η πιο σημαντική κληρονομιά μας που μάλιστα η ιστορία μας δίδαξε ότι η ορθόδοξη πίστη μας επιβίωσε μετά από χρόνια σκλαβιάς, μετά από ξεριζωμούς και γίνετε λαμπαδοδρόμος της ψυχής μας, της ψυχής του
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ.
Ο σημαντικότερος στόχος μας η διάσωση και μεταλαμπάδευση του πολιτισμού μας, των παραδόσεων μας, των ηθών και εθίμων μας, την διατήρηση άσβεστης της Εθνικής Μνήμης της Ορθόδοξης Χριστιανικής μας πίστης.
Ένας από τους κύριους στόχους του συλλόγου μας είναι να δημιουργήσουμε και εμείς ΦΑΡΟ μεταλαμπάδευσης της ορθόδοξης χριστιανικής μας πίστης που μάλιστα οι παππούδες μας κατάγονταν από την ορθόδοξη KΑΠΠΑΔΟΚΙΑ από τα χωριά ΜΙΣΤΙ, ΤΣΑΡΙΚΛΙ, ΦΑΡΑΣΑ.
Θέλουμε να δημιουργήσουμε όπως δημιούργησαν και οι παππούδες μας χώρο πίστης, χώρο συγκέντρωσης αδερφοσύνης, χώρο αγάπης προς τον συνανθρωπό μας.
Η δύναμη των ηθών και εθίμων, η παράδοση, εκφράζονται κατά τον χρόνο απελευθέρωσης, με διάφορους ναούς, ναΐσκους, με πανηγυρικές εκδηλώσεις λατρεύσεις των Θείων και Αγίων
Έτσι αποφασίσαμε με Πρακτικό Νο 15ο στης 12 Ιανουαρίου 2005 με Θέμα Νο 5ο και με Απόφαση Νο 23η ως σύλλογος που το όνομα του κιόλας πολιτιστικός σύλλογος ΠΑΝΑΓΙΑ στομίου, να δημιουργήσουμε μικρό ναΐσκο ως και απόγονοι των ΚΑΠΠΑΔΟΚΩΝ μάλιστα να βάλουμε και εμείς ένα μικρό λιθαράκι στην συνέχεια της ορθόδοξης πίστης μας.
Θα θέλαμε να αναφέρουμε τρία θέματα , τρεις ενότητες όπου καθορίζουν και εκφράζουν κατάσταση , γεγονός, της παράδοσης μας από γενιά σε γενιά και που δείχνουν ένα έθιμο, μια πίστη, μία έκφραση αφοσίωσης και εκτίμησης προς τον χριστιανικό βίον.
1. Σε αυτό το σημείο συναντιόντουσαν οι Κονιτσιώτες όπου εκφράζανε την ορθόδοξη πίστη τους την ημέρα της αναλήψεως και ακολουθούσε λαϊκό πανηγύρι. Ήταν ημέρα χαράς , έτσι λέει η παράδοση μας, από παππού σε εγγονό. Πηγαίνανε προς τον ποταμό ΑΩΟ, να πλυθούν στα νερά του να φύγει η κακία , η κάθε αμαρτία , να καθαριστούν, για να λάβουν το( άγιο πνεύμα) , την αγάπη, το σεβασμό , την φώτιση για το καλό, να είναι έτοιμοι για την Ανάληψη εις άνωθεν (όπως οι μαθητές του κυρίου). Είναι το αμέσως επόμενο γεγονός , μετά την ανάσταση του Κυρίου, όπου επιβεβαιώνει πιστοποιεί, ενισχύει, στους έντεκα μαθητές του ότι ο Διδάσκαλός των είναι ο Υιός του Θεού. Τους διαβεβαίωσε – προεικόνιζε με την Ανύψωση Του εις τους ουρανούς την δική μας ανάληψη. Είναι ακαταμάχητη ελπίδα κάθε ανθρώπου κατά την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας Του, να μας δεχθεί μετά χαράς εις τα σκηνώματα της δόξης Του. Για αυτό αυτή η μέρα είναι ημέρα χαράς, χαράς που κάθε άνθρωπος έχει την ευκαιρία της Αναστάσεως και της Αναλήψεως του εις τα επουράνια άγια των αγίων.
Θα θέλαμε να αναφέρουμε λίγα λόγια για την ημέρα αυτή (ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ)
Παλαιότερα ονομαζόταν «Επισωζομένη».Με λαμπρότητα γιορτάζετε στο «Όρος των Ελαιών», στο ναό της Ανάληψης .
Είναι η θαυμαστή άνοδος του Ιησού στους ουρανούς 40 μέρες μετά την ανάσταση του και η ομώνυμη γιορτή. Είναι το ξαναπάρσιμο της δόξας πού είχε ο Κύριος προτού να έρθει στον κόσμο. Βέβαια, τη δόξα αυτή και τη θέση την είχε στη γη ο Κύριος αλλά την έκρυβε, και μόνο μέσα από τα θαύματα και τη μεταμόρφωσή του τη βλέπουμε.
40 μέρες μετά την ανάστασή του ο Κύριος οδήγησε τους μαθητές του στη Βηθανία, στους πρόποδες του όρου των Ελαίων. Εκεί αφού τους έδωσε τις τελευταίες οδηγίες και συμβουλές άπλωσε τα χέρια του και τους ευλόγησε «και εν τω ευλογείν Αυτόν αυτούς διέστη απ΄ αυτών και ανεφέρετο εις τον ουρανόν» και «νεφέλη φωτεινή υπέλαβεν Αυτόν από των οφθαλμών αυτών»
Τη σκηνή αυτή συμπλήρωσαν άγγελοι με την παρουσία τους, πού είπαν στους μαθητές ότι έτσι με την ίδια μεγαλοπρέπεια θα ξαναέρθει στη Δεύτερη Παρουσία.
Οι μαθητές τότε γύρισαν χαρά με χαρά στα Ιεροσόλυμα και περίμεναν την κάθοδο (τον ερχομό) του Άγιου Πνεύματος, όπως τους υποσχέθηκε.
Τη σχέση αυτή όχι μόνο τη δέχεται η εκκλησία, αλλά και τη διακηρύττει τη μέρα της ανάληψης με τους ωραίους ύμνους της .
Η ανάληψη συνδέεται όμως στενά και με όλα σχεδόν τα μεγάλα γεγονότα της σωτηρίας του ανθρώπου. Έτσι, συνδέεται με την ανάσταση. Η ανάληψη ακόμη ήταν απαραίτητη για την κάθοδο του Άγιου Πνεύματος, και ας είναι μυστήριο το γιατί ήταν απαραίτητη. «Ο Κύριος ανελήφθη εις ουρανούς, ίνα πέμψη τον παράκλητον τω κόσμω» ψάλλουμε στο απολυτίκιο της γιορτής. Έτσι συνδέεται στενά και με την Πεντηκοστή. Για την ορθόδοξη εκκλησία ο χρόνος μεταξύ της Ανάληψης και της Πεντηκοστής είναι χρόνος αναμονής για την παράκληση του Χριστού για τους ανθρώπους στο Θεό Πατέρα, να στείλει το Άγιο Πνεύμα, μέσα από το οποίο θα είναι παρών και ο Χριστός στην εκκλησία.
Η ανάληψη πέρα από το ότι αποτελεί αποκατάσταση του Κυρίου στη δόξα που είχε ως Θεός στους κόλπους της Αγίας Τριάδας, προτού να σαρκωθεί, αποτελεί ακόμη
1. Ανύψωση της ανθρώπινης φύσης του Κυρίου στο θρόνο της θεότητας. Η ανύψωση αυτή είναι αντιπροσωπευτική για λογαριασμό όλης της ανθρώπινης φύσης, στο πρόσωπο του Χριστού. Έτσι, ο Κύριος θα παραμείνει φύση, ως εγγυητής της σωτηρίας μας αλλά και της δικής μας «κατά χάρη» θέωσης.2. Ανύψωση της ανθρώπινης φύσης πιο ψηλά από ότι ήταν πρίν από την πτώση. Αυτό οφείλετε στην υποστατική ένωση(δηλαδή στην ένωση της θείας και ανθρώπινης φύσης) και στη μετάδοση των «ιδιωμάτων» της θείας στην ανθρώπινη,στο πρόσωπο του Χριστού και από το Χριστό σε όλους τους ανθρώπους. 3. Σύναψη και ένωση των επίγειων με τα ουράνια, όπως ψάλλουμε¨ «Την υπέρ ημών πληρώσας οικονομίαν και τα επί γης ενώσας τοις ουρανίοις».
-Είναι το αμέσως επόμενο γεγονός, μετά την ανάσταση του Κυρίου, όπου επιβεβαιώνει πιστοποιεί, ενισχύει, στους έντεκα μαθητές του ότι ο Διδάσκαλός των είναι ο Υιός του Θεού. Έτσι τους διαβεβαίωσε-προεικόνιζε με την Ανύψωση Του εις τους ουρανούς την δική μας ανάληψη. Είναι η ακαταμάχητη ελπίδα κάθε ανθρώπου κατά την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας Του, να μας δεχθεί μετά χαράς εις τα σκηνώματα της δόξης Του. Για αυτό αυτή η μέρα είναι ημέρα χαράς, χαράς που κάθε άνθρωπος έχει την ευκαιρία της Αναστάσεως και της Αναλήψεως του εις τα επουράνια άγια των αγίων.
Τον νουν και τας καρδίας μας, τα βλέμματα και τας διανοίας μας, ας διατηρώμεν πάντοτε εν αγνότητι και καθαρίτητι. Και ας έχωμεν προς τον ουρανόν εστραμμένην ολόκληρην την ζωήν μας, διότι «το πολίτευμα ημών εν ουρανοίς υπάρχει».
2. Επίσης με πίστη και αφοσίωση μέσα στην χαράδρα του ΑΩΟΥ ποταμού είχαν χτίσει οι παππούδες και πατεράδες μας μικρό μοναστήρι και εκκλησάκι της ΠΑΝΑΓΙΑΣ – (ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΟΜΙΟΥ). Τα πρώτα λιθαράκια τα έχτισαν μαζί με το βαπτιζόμενο παιδί του ΧΑΤΖΗΕΦΕΝΤΗ από τα ΦΑΡΑΣΑ της ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ – ΑΓΙΟ ΑΡΣΕΝΙΟ τον μοναχό αγιορείτη ΠΑΙΣΙΟ μεγαλωμένος εδώ στην πόλη μας την Κόνιτσα .
Τώρα πια τα χρόνια πέρασαν, και ο τόπος του μοναστηριού – και το εκκλησάκι της Παναγιάς στομίου, είναι μακριά καθώς βρίσκετε μέσα στην χαράδρα του Αώου ποταμού για την προσκύνηση της Παναγίας . Επιθυμία των Κονιτσιωτών κατά την ημέρα της 8ης Σεπτεμβρίου Γένεσης Θεοτόκου, να υπήρχε μικρός ναΐσκος προσιτός και όχι τόσο μακρινό έτσι ώστε να μπορούν να προσευχηθούν και να προσφέρουν το άναμμα του κεριού τους.
3. Αρκετοί Κονιτσιώτες καθώς και αρκετά μέλη του συλλόγου οι καταγωγή τους είναι από την μακρινή ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ, από τα χωριά ΜΙΣΤΙ, ΤΣΑΡΙΚΛΙ, ΦΑΡΑΣΑ.
Από τα ΦΑΡΑΣΑ καταγόταν ο ΧΑΤΖΗΕΦΕΝΤΗΣ όπως τον λένε ακόμη οι παππούδες που ζούνε ακόμη από τα ΦΑΡΑΣΑ της ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ.
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΣ Ο ΕΚ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ
Ήταν ο ηλικιωμένος μοναχός που βοηθούσε κάθε άνθρωπο Τούρκο ή Χριστιανό, απόγονος των μοναχών που ασκήτευαν στης σπηλιές της Καππαδοκίας, και με αστείρευτοι πίστη δίδασκαν τον Χριστιανισμό και διατηρούσαν τον Ελληνισμό.
Ήταν ο γέροντας εκείνος με το προορατικό χάρισμα, που πρόβλεψε την ανταλλαγή των πληθυσμών της Μικρά
Ασίας , καθοδηγώντας τους για την προετοιμασία της προσφυγιά ,της κακουχίες τον ξεριζωμό το σκόρπισμα σε όλες της περιοχές της Ελλάδος καθώς τα ίδια του τα λόγια ¨ Στην Ελλάδα όταν θα πάμε, εγώ θα ζήσω μόνο σαράντα ημέρες και θα πεθάνω σ’ ένα Νησί¨
Γέροντας με προορατικό χάρισμα, γέροντας που η διακριτική άσκηση πάντοτε συνοδευόταν με την ταπείνωση στον εαυτό.
Όπως λένε οι Φαρασιώτες και έγραψε ο γέροντας Παίσιος , ακόμη και με νοήματα μάθαινε την πάθηση του αρρώστου, εύρισκε την ανάλογη ευχή, την διάβαζε και γινόταν καλά. Ώρες ατέλειωτες κάθονταν έγκλειστος με προσευχή και νηστεία, – δεν τραβούσε μόνον αυτός θείες ουράνιες δυνάμεις, όταν προσευχόταν, αλλά τον τραβούσαν και αυτόν στους ουρανούς Αγγελικές Δυνάμεις.
Προς το τέλος του γέροντα στο νοσοκομείο της Κέρκυρας,
«Μία ημέρα που τον είχε επισκεφθεί πάλι ο Πρόδρομος, του ζήτησε και τα ρούχα του, για να του τα πλύνει. Ο Γέροντας Πατήρ του απάντησε
– Τι να τα πλύνεις? Όχι αύριο, μεθαύριο στο χώμα θα μπούνε.
Ο Πρόδρομος δεν είχε καταλάβει και ξανά του λέγει
– Δώσ’ μου τα να τα πλύνω, μια που τώρα είσαι άρρωστος και γέρος
Ο Γέροντας Πατήρ απάντησε
– Επειδή είμαι γέρος , δεν είμαι και καλόγηρος?
Πράγματι ήταν και καλόγηρος.
Εκείνη την ημέρα είδε ο Πρόδρομος μία ψείρα να περπατάει επάνω του και την πείρε με τρόπο, επειδή ήταν και άλλοι, να την σκοτώσει.
Ο Γέροντας Πατήρ φώναξε δυνατά
– « Μη, μην την σκοτώνεις την καημένη» και την πήρε αμέσως από το χέρι του, την έχωσε μέσα στα ρούχα του και του είπε
– « Άφησε την και αυτήν να φάει λίγη σάρκα, μια που τώρα βρήκε ευκαιρία να με πλησιάσει. Τι? μόνον τα σκουλήκια να την φάνε όλη την σάρκα?».
Έριξε μετά μια ματιά γύρω σ’ όλους τους επισκέπτες και είπε
– «ΤΗΝ ΨΥΧΗ , ΤΗΝ ΨΥΧΗ να φροντίζετε περισσότερο και όχι
ΤΗΝ ΣΑΡΚΑ, που θα πάει στο χώμα και θα την φάνε τα σκουλήκια».
Αυτό ήταν και το τελευταίο του κήρυγμα με το βαθύτερο νόημα της ζωής.
«Έλα να αποχαιρετηθούμε, Πρόδρομε, γιατί μεθαύριο φεύγω για την άλλη ζωή.
Όταν λοιπόν είχαν περάσει και οι δικές του δύο ημέρες και ήρθε το «μεθαύριο» που θάφευγε ο αληθινός δούλος του Θεού Πατήρ Αρσένιος, αφού προηγουμένως κοινώνησε, έφυγε για την αληθινή ζωή κοντά στον Χριστό. Εκείνη την στιγμή δεν ήταν κανένας Φαρασιώτης δίπλα του. Δεν ήθελε να μένει κανείς κοντά του, για να μην τον περισπούν στην αέναο προσευχή του.
Αυτός ήταν ο Πατήρ Αρσένιος!
Μόνος, μικρός, με μόνη του Θεού την προστασία!
Μόνος, μεγάλος, δοσμένος μόνο στον Θεό και στην εικόνα Του!
Μόνος, στο τέλος της ζωής του με τον Θεό μόνον!
Ο Πατήρ Αρσένιος κοιμήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 1924 σε ηλικία 83 ετών.
Όπως αναφέραμε και στις τρεις παραγράφους, η κάθε υπόσταση έχει την δική της σημαντική ξεχωριστή αξία που συμφωνεί με την κάθε επιθυμία των ορθόδοξων πιστών. Κάθε μια έχει τη δικιά της θετική βάση και το δικό της ορθολογισμό.
Μικρός ναΐσκος, με υπόσταση της ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΟΜΙΟΥ
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΣ Ο ΕΚ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ
Έτσι νομίζουμε πως πράττουμε το σωστό, στο να διατηρήσουμε και να διασώσουμε ήθη και έθιμα, μάλιστα να είμαστε εμείς οι συνεχιστές επίσης της προφορικής μας παράδοσης, κάνοντας πράξη και θέτοντας την απόδειξη μας πως θα προσπαθήσουμε να είμαστε και εμείς αντάξιοι των παππούδων μας, των ανθρώπων εκείνων που διατήρησαν την ορθόδοξη χριστιανική τους πίστη στην μακρινή ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ.
ΤΟ Δ.Σ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΑΤΖΗΕΦΡΑΙΜΙΔΗΣ
Επαρχία Κόνιτσας 
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.